Ο 21ος αιώνας έχει χαρακτηριστεί ως ο αιώνας της έρευνας του εγκεφάλου. Ερευνητές σε τομείς όπως η βιοχημεία, η μοριακή βιολογία, η φυσιολογία, η ιατρική, η φυσική, τα μαθηματικά, η ψυχολογία ή οι επιστήμες της πληροφορικής έχουν επιδοθεί στην ανάλυση της δομής και της λειτουργίας του εγκεφάλου χρησιμοποιώντας μια ευρεία ποικιλία πειραματικών τεχνικών και μεθοδολογιών. Παράλληλα φιλόσοφοι διερευνούν τη συνειδητότητα των εγκεφαλικών διεργασιών (Φιλοσοφία του νου). Ο παρών τόμος περιλαμβάνει τις εισηγήσεις των καθηγητών Γ. Κωστόπουλου, Λ. Τριάρχου, Α. Ιωαννίδη, Θ. Τζαβάρα και Γ. Μαραγκού που συμμετείχαν ως ομιλητές στον ομώνυμο κύκλο που διοργανώθηκε από το ΕΙΕ τον Ιανουάριο του 2009, με στόχο να αναδειχθούν οι σύγχρονες προσπάθειες διαλεύκανσης των μηχανισμών που διέπουν τις ανώτερες νοητικές λειτουργίες όπως σκέψη, μνήμη, αντίληψη και μάθηση.